Pompa ciepła to maszyna cieplna wymuszająca przepływ ciepła z obszaru o niższej temperaturze do obszaru o temperaturze wyższej. Proces ten przebiega wbrew naturalnemu kierunkowi przepływu ciepła i zachodzi dzięki dostarczonej z zewnątrz energii mechanicznej (pompy ciepła sprężarkowe) lub energii cieplnej (pompy absorpcyjne). Pompa ciepła działa na tej samej zasadzie jak lodówka czy klimatyzator. Jej zadaniem nie jest jednak odebranie ciepła ale jego dostarczenie.

Pompa ciepła to nowoczesne i najefektywniejsze rozwiązanie stosowne w budownictwie mieszkaniowym. Wykorzystuje ona skumulowaną w gruncie energię słoneczną dla potrzeb ogrzewania domów jedno- i wielorodzinnych oraz budynków komercyjnych.

By uzyskać ciepło w tym procesie, pobiera się je z tak zwanego dolnego źródła. Najpopularniejsze rodzaje dolnego źródła to:

  • pobieranie ciepła z powietrza atmosferycznego, nadmuchiwanego na wymiennik ciepła za pomocą wentylatora,
  • rurowy wymiennik ciepła zakopany na głębokości 1,5 m pod trawnikiem, w którym krąży ciecz niezamarzająca (mieszanka glikolu i wody),
  • rurowy wymiennik ciepła wpuszczony w pionowy odwiert wykonany na głębokość 50-100 metrów (kilka takich odwiertów),
  • rurowy wymiennik umieszczony na dnie stawu, lub na dnie rzeki,
  • pobieranie wody z podziemnego ujęcia, po czym spuszczanie wody (po odebraniu od niej ciepła) do studni zrzutowej,
  • pobieranie wody ze zbiornika lub rzeki, spuszczanie w innym miejscu.

    • Ciepło oddawane jest do tzw, górnego źródła, którym może być:
  • ogrzewanie podłogowe - najpopularniejsze i najbardziej korzystne,
  • grzejniki,
  • wymiennik ciepła podgrzewający bezpośrednio powietrze.
    • W zależności od tego, skąd pobierane jest ciepło i jak jest oddawane, wyróżniamy następujące pompy ciepła:
  • powietrze-powietrze (ogrzewają powietrze w pokoju, odbierając ciepło od powietrza atmosferycznego za ścianą),
  • powietrze-woda (chłodzą powietrze, ogrzewają wodę w instalacji ogrzewczej lub ciepłą wodę użytkową),
  • glikol-woda (ciepło jest odbierane przez ciecz niezamarzającą, zaś oddawane jest do wody krążącej w instalacji ogrzewczej),
  • woda-woda (jak powyżej, przy czym ciepło odbierane jest nie od glikolu krążącego w wymienniku ciepła, tylko bezpośrednio z wody czerpanej ze studni,